Het Probleem met de BSD Licentie

This translation may not reflect the changes made since 2014-04-02 in the English original. You should take a look at those changes. Please see the Translations README for information on maintaining translations of this article.

Er zijn 2 typen vrije software licenties, te weten die met copyleft en zonder copyleft. Copyleft (“auteursplichtige”) licenties zoals de GNU GPL staan erop dat afgeleide, gewijzigde versies van het programma ook vrije software moet zijn. Het andere type doet dat niet. Wij bevelen auteursplicht aan, omdat het de vrijheid van alle gebruikers waarborgt. Maar niet-auteursplichtige software kan nog steeds vrije software zijn en nuttig voor de vrije software gemeenschap.

Er zijn vele varianten van eenvoudige niet-auteursplichtige vrije software licenties, zoals de X10 licentie, de X11 licentie, de FreeBSD licentie en de twee BSD (Berkeley Software Distribution) licenties. De meesten zijn vrijwel dezelfde met hier en daar wat ander woordgebruik maar de licentie die tot 1999 in gebruik was door BSD was een speciaal geval: de hinderlijke BSD advertentie clausule. Deze bepaalde dat iedere advertentie met daarin de software, de volgende zin moest bevatten:

3. Advertentiemateriaal wat het gebruik van -delen van- deze software aanprijst 
   moet de volgende mededeling bevatten:
     Dit product bevat software, ontwikkeld door de Universiteit van
     Californië, Berkeley en zijn medewerkers.

Aanvankelijk werd de hinderlijke BSD advertentie clausule alleen gebruikt in de Berkeley Software Distributie. Dat gaf geen grote problemen omdat het opnemen van een zin in een advertentie niet moeilijk is.

Wanneer andere ontwikkelaars, die BSD-achtige licenties gebruikten, de clausule over het adverteren letterlijk hadden overgenomen—met de zin die verwijst naar de universiteit van Californië—dan zou men het probleem niet groter gemaakt hebben.

Maar, zoals te verwachten, werd deze zin niet letterlijk gekopieerd, maar gewijzigd. “Universiteit van Californië” werd vervangen door de naam van het eigen instituut of de eigen naam. Het resultaat is een overdaad aan verschillende licenties, die een overdaad aan verschillende zinnen vereisen.

Wanneer mensen een groot aantal van deze programma's samenbrengen in een besturingssysteem resulteert dit in een behoorlijk probleem. Stel je voor dat een softwaresysteeem 75 verschillende zinnen moet hebben, waarbij iedere zin een andere auteur vernoemd dan wel een groep van auteurs. Om hiermee te adverteren moet je een complete pagina kopen.

Dit lijkt wellicht op extrapolatie “ad absurdum” maar is gewoon realiteit. NetBSD wordt uitgebracht met een lange lijst van zinnen die de diverse licenties vereisen voor delen van het systeem. In een versie van dit systeem uit 1997 heb ik 75 van dit soort zinnen geteld. Het zou me niets verbazen wanneer dit aantal nu groter zou zijn. (Gelukkig heeft NetBSD besloten hiermee te stoppen en te verwijderen wat mogelijk was).

Om dit probleem te lijf te gaan praat ik veel met ontwikkelaars die BSD-achtige licenties hebben gebruikt in mijn “vrije tijd”, ze daarbij verzoekend om alsjeblieft de advertentie-clausule uit hun licentie te verwijderen. Rond 1996 heb ik de ontwikkelaars van FreeBSD hierover gesproken en ze hebben besloten de clausule te verwijderen uit al hun code. In Mei 1998 deden de ontwikkelaars van Flick, aan de universiteit van Utah, hetzelfde.

Dean Hal Varian aan de universiteit van Californië nam deze zaak ter harte en overtuigde het bestuur. In Juni 1999, na twee jaar van overleg, besloot het bestuur van de universiteit van Californië de clausule uit de licentievoorwaarden te verwijderen.

Er is nu dus een BSD licentie die geen advertentie-clausule bevat. Helaas geld dit niet voor de over-erving van die clausule: veel van deze licenties die geen onderdeel zijn van BSD bevatten nog die specifieke voorwaarde. De veranderingen in de BSD-licentie hebben geen effect op pakketten die gebaseerd zijn op de oude versie van de BSD-licentie; alleen de oorspronkelijke ontwikkelaars kunnen dit veranderen.

Maar omdat ze Berkeley al eerder hebben nageaapt, zal de huidige wijziging van Berkeley ze wellicht overtuigen om ook te veranderen. Het valt allicht te proberen.

Wanneer je dus ziet dat je favoriete pakket nog steeds de BSD-licentie gebruikt met de advertentie-clausule, spreek dan de persoon aan die het onderhoudt en probeer haar te overtuigen de clausule te laten vallen.

En wanneer je overweegt een programma uit te brengen als niet-auteursplichtige vrije software, gebruik dan alsjeblieft niet de advertentie-clausule. In plaats van het kopiëren van de BSD-licentie van een pakket—die de oude versie van de licentie nog kan hebben—kopiëer in plaats daarvan alsjeblieft een vrijere licentie zoals Expat of FreeBSD.

Je kunt zelf je steentje bijdragen door niet de uitdrukking “BSD-achtig” of “de BSD licentie” te gebruiken, die suggereert dat er slechts één licentie is. Want wanneer je verwijst naar alle niet-auteursplichtige vrije software licenties als “BSD-achtig” dan zouden nieuwe ontwikkelaars van vrije software wel eens aan kunnen nemen dat dé plaats om een dergelijke licentie te halen, bij BSD is. Hij of zij zou daardoor wel eens de licentie met de advertentie-clausule kunnen gebruiken. Niet expres, maar toevallig.

Wanneer je een voorbeeld wilt noemen van een niet-auteursplichtige licentie en je hebt geen specifieke voorkeur, neem dat alsjeblieft een voorbeeld zonder problemen. Wanneer je het bijvoorbeeld hebt over “X11-achtige licenties”, zul je mensen er toe aan zetten de licentie van X11 te gebruiken, die zeker geen advertentie-clausule bevat, in plaats van het risico te lopen dat ze kiezen uit de twee BSD-licenties.

Of je zou de licentie zonder auteursplicht kunnen noemen die wij prefereren boven andere niet-auteursplichtige licenties: de Apache 2.0 licentie, die een clausule heeft ter voorkoming van patent-verraad.

Als je dan wilt verwijzen naar één van de BSD licenties, wees dan specifiek: de “originele BSD licentie” of de “gewijzigde BSD licentie”.